De KNO praktijk in het ziekenhuis

Tot nu toe is het een leuk toeristisch verslag, maar het hoofddoel van onze reis was wel het werk in het ziekenhuis van Nieuw Nickerie. De eerste week werkte ik alleen op poli. De tweede week had ik operatiepatiënten verzameld en kon die opereren op maandag- en woensdagochtend. De tweede week was Floris gekomen. Floris is, op zijn scriptie na, basisarts. Hij is in Suriname bij zijn vriendin in Paramaribo; zij loopt daar haar laatste coschap. We nodigden Floris uit om nog een weekje KNO mee te lopen en bij ons te logeren.

Floris is een gezellige huisgenoot, het samen werken in het ziekenhuis ging goed; het aantal patiënten dat op mijn / onze poli verschijnt zou meer mogen zijn, maar dat ligt aan de slechte planning en waarschijnlijk ook aan het feit dat er een tijdje geen KNO arts is geweest. Er werken veel jonge Nederlandse artsen met weinig ervaring als basisarts op SEH en verpleegafdeling gedurende een half jaar. Op dit moment is er geen kinderarts in het ziekenhuis werkzaam en daar hebben de arts-assistenten van de SEH veel last van. Deze jonge artsen vinden het fijn om te kunnen sparren met “senioren” als Jan Carl en Don Herzberger, de cardioloog. Don geeft wekelijks scholing over hartaandoeningen mn ECG-onderwijs en JC gaat komende week over KNO aangelegenheden een presentatie houden, zowel voor deze jonge artsen als voor de verpleegkundigen van de afdelingen.

Floris heeft al privé KNO-onderwijs genoten afgelopen week. Hij werd via de MacBook onderwezen in de beelden van het trommelvlies (met dank aan collegae Annemarie den Heeten en Arvid Kropveld, mijn KNO-maatjes uit Tilburg) en al de afwijkingen die er bestaan. Hij kon het meteen al de volgende dagen gebruiken én herkennen in de praktijk. Ik zag de patiënt eerst en dan mocht Floris zijn oordeel geven over de neus, keel of het oor. Hij werd ook doorgezaagd over de zg. stemvorkproeven, zodat hij dat de rest van zijn leven, wat hij ook zal worden, niet zal vergeten. Stemvorkproeven geven aan wat voor een soort gehoorverlies men heeft en, hoe simpel ook, ze zijn erg belangrijk in de praktijk. Het kan veel zeggen bij acute gehoorproblemen en dan narigheid voorkomen bij verkeerde conclusies….. Daar tegenover staat dat wij, fossielen, weer erg veel van Floris geleerd hebben qua slimme trucjes met pc of telefoon, zoals het opwaarderen van mijn pre-paid-ziekenhuismobiel. Bij nader inzien wel erg eenvoudig, maar voor een fossiel als deze KNO-arts toch wel een leerprocesje……

We beleven ook wel wat avontuurtjes op zo’n poli; wat voorbeelden:
ik zette een patiënte op de opnamelijst voor een cyste op haar stemband, waardoor ze erg hees was. Ik zou maandag opereren, ze werd zondags al opgenomen. Overigens een leuke en fijne (lees: precisie)operatie, zeker voor Floris om te zien. Maandagochtend vraag ik op de OK, bij een der eerste operaties, aan mijn instrumenterende verpleegkundige hoe de instrumenten voor de laatste patiënte (die van de stembandoperatie) er uit zagen; toen bleek dat er geheel geen instrumenten waren, totaal niets voor deze ingreep…….een tamelijk vervelend gevoel, kan ik zeggen. Ik tussen de eerste en tweede operatie naar die patiënte toe, uitleggen en duizend excuses van mijn kant. Deze werden zonder problemen geaccepteerd. Terwijl ze al een dag en een nacht geheel voor niets in het ziekenhuis had gelegen. Hier in NN worden patiënten, voor welke ingreep dan ook een dag eerder opgenomen. In NL weet ik zo net nog niet of er geen klacht zou komen…maar hier niet. Ik kon haar binnen een week naar Paramaribo, waar men wel zulke spullen heeft, verwijzen, dus dat maakte weer wat goed.

Wat ook wel erg wennen is, is het volgende. Ik zie een patiënt in consult, maar het bleek bij anamnese en onderzoek geen KNO-oorzaak te zijn, maar een neurologische. Dus ik schrijf een consult voor de neuroloog. Tot zover geen probleem, maar ik hoorde dat het consult in december (!) zou zijn, n.l. als er weer een neuroloog aanwezig zou zijn uit NL…..buitengewoon frustrerend.

En zo is het met veel. Ik wil bijv. antibiotica voorschrijven, maar er bestaan diverse soorten verzekeringen, o.a. een verzekering voor “minvermogenden” (en dat zijn erg veel mensen hier!). Dan kost een kuurtje bijv. 58 SRD (nog geen 15 euro) maar dat kunnen ze niet betalen. De apotheek bellen en proberen een goedkoper alternatief te vinden. Soms lukt dat, maar kost dus tijd. Overigens, dat woordje minvermogenden staat gewoon op de kaart onder het vakje “verzekering”; zet dat maar eens op een polikaart van een NL patiënt….

Ik wilde van iemand met slikklachten na het KNO-onderzoek nog zgn. “slikfoto’s” aanvragen, dus foto’s van de slokdarm, welke ik op mijn poli niet kan scopiëren. Onze flexibele scoop gaat tot en met het strottenhoofd en niet lager. Mijn assistente belde voor de zekerheid de röntgenafdeling en daar vertelden ze doodleuk dat ze geen doorlichtingsapparaat hadden. Dan moeten zulke foto’s dus in Paramaribo geschieden en moet ik patiënt doorverwijzen. Van het niet hebben van een doorlichtingsapparaat heeft ook de longarts en cardioloog veel last….

Er zijn gelukkig ook weer goede momenten in zo’n ziekenhuis: ik vertelde van het flexibele scoopje. Dat gaf te weinig licht naar mijn zin om goed een afwijking te kunnen zien. Mijn assistente belde de TD, er kwam terstond ene Torres, een jonge, vrolijke, Engels sprekende Cubaan van rond de 30 jaar, hoofd van de medische techniek; we kruipen beiden onder en in de kastjes waar de lichtbronnen stonden. Eén lichtbron was goed, de andere de zwakke. Bij omwisselen van beide apparaten was ik al erg tevreden, want mijn scoop gaf meer licht. Maar hij nog niet, want nu deed iets anders het niet zo goed. Na enkele foto’s met zijn mobiel gemaakt te hebben van de aansluitingen van alle stroomsnoeren ging hij weg en kwam binnen een halfuur terug en binnen enkele minuten had hij een adapter geplaatst zodat nu beide lichtbronnen het goed doen. Dat is vakmanschap en de wil iets te verbeteren.

Evenzo op de OK; daar heb ik as maandag een starre scoop nodig om in de bijholten te opereren. Maar de scoop moet op een lichtbronsnoer, maar er ontbrak een klein metalen adaptertje….op de hele OK niet te vinden. De zuster wilde het oplossen door het starre scoopje met een stukje tape met het snoer te verbinden, maar dat opereert natuurlijk niet zo’n slappe verbinding en is bovendien niet hygiënisch. Ik sliep er, bij wijze van spreken, al slecht van. Ik dacht ineens aan mijn goede Cubaanse ervaringen van de week ervoor, ik leg het aan Torres voor; hij kwam meteen naar de OK en had het binnen een kwartier voor elkaar. Hij vond wel de juiste adaptor ergens in een lade.
Een geweldige en enthousiaste vent en nergens te beroerd voor.
“ Torres For President ”!! , zou ik willen zeggen.
Wat mij betreft van Suriname, maar Cuba mag ook. Beide landen zouden er op vooruit gaan, dunkt me.

Tot zover enkele belevenissen op de poli en OK.

Als Floris en ik thuiskwamen na de poli of na OK dan wachtte Willy met een lekkere lunch of we gingen ergens lunchen of we kochten bakabana’s, de gebakken banaantjes met een laagje pindasaus, op de hoek van het ziekenhuis, die we thuis met drieën opsmikkelden.

Floris en ik hadden in NL veel gefietst op de racefiets, zelfs ook samen in de Eifel (Duitsland) van de zomer met een mannenclubje, maar hier alleen op de omafietsen en dan nog alleen in het stadje of naar het ziekenhuis. Daar blijft de conditie niet van op peil. Dus woensdag jl zijn we samen op de omafiets een stuk gaan fietsen. Aan het begin hadden we straffe wind mee, dus reden we in onze gewone kleren, strooien hoed op, met een gangetje van zo’n 25 km à 27 km per uur (op die relatieve “tractorbandjes” in vergelijking met onze racefietsbandjes in NL) door het buitengebied rond NN. En dat bij 35 graden.
Je zag ALLE Surinamers die we tegen kwamen denken: rare jongens, die Hollanders……Wij vonden het heerlijk. Zelfs nog zo’n 4 km zandpad gehad. We wilden wat drinken aan de zee, bij Lounchcafé, maar toen we daar kwamen was dat dicht. Helaas. We fietsten de tweede helft tegen dezelfde straffe wind met droge mond, zodat het iets minder snel ging, maar onze beentjes waren weer eens goed onderhanden genomen. We schatten in dat we ruim 30 km “ge-omafietst” hebben.

Floris is gisterenmiddag, na een lekkere roti-lunch, met een taxi terug gereden naar Paramaribo, na een leuke week met z’n drieën. Nu we dit verhaal zitten te schrijven bedacht ik met een schok dat we geen enkele foto gemaakt hebben van Floris en mijzelf op de poli of OK….en dat kunnen we niet meer veranderen, helaas. Het is natuurlijk ook niet zo gebruikelijk om op een poli te fotograferen, maar daar was met enige vindingrijkheid wel een mouw aan te passen…….Floris moet nog maar even terugkomen om die blunder van ons te herstellen. Jammer dat Paramaribo 3,5 uur rijden van NN ligt.

Trip naar Bigi Pan (betekent groot meer)

Het is nu weekend, dus kunnen Willy en ik weer toeristje spelen.
Bigi Pan is een beschermd moerasnatuurgebied met veel water, moeras, mangroven (Parwa bomen in het Surinaams), bijzondere vogels zoals de rode Ibis, grote en kleine zilverreiger, ijsvogel, ani etc. en veel vis. Er mag in Suriname vrij gevist worden maar er is wel controle op de vangst.

We zijn met gids Dinesh (verpleegkundige van de Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis, die ook een Tourbureautje heeft) het gebied ingegaan met zijn boot. We werden gebracht door een busje van het ziekenhuis, voor patiëntenvervoer, maar het brengen van een arts van het ziekenhuis naar toeristische plekjes is ook heel gewoon…..Bij aankomst op de afgesproken plek had Dinesh, die er al was, een grote meerval gevangen; een vis van wel een meter lang en zo dik als een onderbeen. Zijn broer was gebeld en nam de vis vast mee voor latere consumptie. Via een kanaaltje, een smalle kreek, van 8 kilometer voeren we naar het grote meer waarin een aantal houten huisjes op palen zijn gebouwd, waar men ook kan overnachten. Het was magnifiek om dit gebied in te varen terwijl er overal om ons heen en vooral voor ons uit vogels opstuiven aan en over het water. Ze vliegen een aantal tientallen meters voor ons uit om dan tussen de bomen een veilig heenkomen te vinden. Het moeras is hier een typisch landschap met drijvende wortelpartijen, kale boomstammen, Parwa bomen en veel groen. Dit levert prachtige vergezichten op. We maakten een tour van zo’n 4 uur, puur genieten van natuur en stilte (buiten de buitenboordmotor dan). Dinesh wees ons vele vogels aan die wij niet zomaar opgemerkt zouden hebben. De specialiteit is hier wel de rode Ibis, familie van de lepelaars. Voor hun rode kleur moeten ze veel garnalen eten. Soms kun je ze hier met honderden tegelijk zien vliegen, wij zagen er wel maar enkele tientallen.

Op de terugvaart gooide Dinesh een net uit om wat kleine vis te vangen die later als aas dient voor het grotere spul o.a. meervallen, zoals eerder verteld. Een of twee keer uitwerpen et voilá, een tilapia, een kleine meerval en een ander soort vis in het net. De kleine meerval werd terug gezet.

Het was een prachttocht, deze parel rijgen we ook weer aan onze Suriname-ketting!