Lieve familie en vrienden,

Vandaag, maandag 27 oktober, begint onze laatste week hier. Het afgelopen weekend zijn we vanaf vrijdag in Paramaribo geweest. Rob Mooij bood ons zijn auto aan voor deze trip waar we graag gebruik van maakten. Hij heeft een Toyota OPA, we verzinnen het niet, een model dat je in Nederland niet ziet rijden maar hij lijkt op een kleine Verso. Hier in Suriname wordt ontzettend veel Toyota gereden, zeker 80% van de auto’s en allemaal typen en modellen, die wij niet kennen. Er rijden überhaupt veel auto’s, bijna iedereen, hoe schamel het leven ook, heeft er een. Men betaalt hier overigens geen wegenbelasting dat is aan het onderhoud van de wegen te merken! …….“bij de gaten heel…” Als chauffeur jongleer je om de gaten en kuilen heen.

Maar goed, wij waren dus een weekendje uit. De rit duurt 3 ½ uur wisten we nog van de heenreis. We deden er nu anderhalf uur langer over omdat we overal onderweg zijn uitgestapt om bijzonderheden te fotograferen en dat was de moeite waard. De route loopt door de districten Nickerie, waarvan het stadje Nieuw Nickerie de hoofdstad is, Coronie en Saramacca, dat rond de Saramacca rivier, vlak voor Paramaribo ligt.

De weg, een “highway” vlak onder de Atlantische kust van west naar oost, loopt langs oude koffie-, suiker- en katoenplantages en omdat we hier bij de bibliotheek 2 boeken hebben geleend over de geschiedenis van de districten Nickerie en Coronie leefde het voor ons meer. In Coronie kwamen vroeger, rond 1865-1870, de Indiërs (koelies), Javanen en Chinezen werken als contractarbeiders na de afschaffing van de slavernij; de hoofdbevolking van dit district is echter Creool, de afstammelingen van de Afrikaanse slaven. In Nickerie zijn de hoofdbewoners de Hindoestanen, de nazaten van de gecontracteerde Hindoestanen uit Brits-Indië.
In Coronie vonden we langs de route naast kerkjes, begraafplaatsen, karakteristieke huisjes, ook de restanten van een oud gebouw waar nu bijenvolken in wonen.

Vanuit Paramaribo bezochten we zaterdag Domburg, een kleine nederzetting aan de Surinamerivier. Daar lunchten we in een café/restaurantje aan de rivier van een Nederlands/Surinaamse stel: River Breeze. Vooral de properheid en opgeruimdheid viel hier meteen op en zeker een toiletgebouwtje, zoals je op een 4-sterren camping in NL ziet; zó schoon, dat men dat alleen in de betere hotels van Suriname tegenkomt.
Voor ons een verademing na alle rommel en onhygiënische toestanden op andere plekken. Voor het terras lagen een aantal grote zeilboten in de rivier voor anker, o.a. van mensen, die een wereldreis maken.

Tijdens dit autotochtje, wat ze hier “wandelen” noemen, zagen we een tweetal beroemde en grote industrieën, zoals petrochemie, de Surinaamse StaatsOlie tussen Paramaribo en Domburg en bauxiet (Suralco) net voorbij Domburg bij het plaatsje Paranam.
Door Paranam loopt ook een highway van PMB zuidwaarts naar het Brokopondo-stuwmeer. Midden op het wegdek was een stuk beschadigd asfalt als een soort opstaande golf van zeker 60 cm hoog, waarschijnlijk door een erg zware bauxietvrachtwagen opgeworpen. Je zal er maar in donker overheen rijden…een echt stukje “high”way dus !!

In Paramaribo zijn we naar de overdekte groentemarkt geweest en als aandenken enkele bewerkte kalebas eetgerei gekocht. Voorts liepen we, met de camera gewapend, door de grote stad en hebben we genoten van straten met vele mooie houten huizen. ’s Avonds heerlijk gegeten in Javaans eethuis, met personeel in sarong en mannen met zo’n mooie Javaans haarband. Zondag hebben we geluncht met Floris en zijn vriendin Louise. Louise is nu klaar met haar laatste coschap en is dus officieus dokter, want haar eindscriptie heeft ze al geschreven; nu gaan die twee samen nog wat reizen.

Op de terugweg naar Nieuw Nickerie hebben we de dorpjes Groningen en Wageningen aangedaan. Groningen is genoemd naar de Groningse boeren die hier in de 19^e eeuw naar toe zijn verhuisd, zij worden Boeroes genoemd. Velen zijn in de loop van de eerste jaren na aankomst overleden aan allerlei tropische ziekten. Maar een paar families hebben het volgehouden. Nazaten van de familie Kamminga vind je er nog. Er is een Idsingaweg.

Wageningen is een Nederlandse schepping. Ingenieurs van de Landbouwhogeschool in het Nederlandse Wageningen brachten hier de theorieën over mechanisering van de rijstbouw in praktijk. In 1951 werd “ de Stichting voor de Machinale ontwikkeling van de Landbouw in Suriname”(SML) opgericht. Hollandse boeren zouden hier grote landbouwbedrijven tot bloei brengen. Het betrof het op een mechanische manier inzaaien, bemesten en bewateren van de rijst.

Bij Wageningen vind je ook een vliegveldje waar nog steeds tweedekker vliegtuigjes van de Sky Farmers zijn gestationeerd. In Wageningen staat het reusachtige metalen proefstation met enorme rijstsilo’s weg te roesten. De SML kende een enorme bloeiperiode maar is sinds de 70-er jaren failliet. Al jaren wordt gesproken van een her- of doorstart.
Maar de rijstteelt en -verwerking door grote en kleine boeren gaat nog steeds door. We reden dan ook langs eindeloze rijstpolders. Dan waan je je qua polders in Nederland.

Even terug naar vorige week.
Maandag heeft W een bezoek gebracht aan de WIN-groep. Ze kreeg daar een rondleiding en maakte kennis met de bibliotheek en allerlei sociale projecten. De kracht van de WIN-groep zit in het ondersteunen. Men zoekt eigenaren voor projecten, deze krijgen twee jaar de beschikking over een werklocatie en de benodigde faciliteiten en moeten nadien hun eigen broek ophalen.

Ondersteuning wordt ook geboden door gedetacheerden/deskundigen vanuit de overheid op bv. het terrein van Aids preventie, kindermishandeling, suïcide en door stagiaires van opleidingen in Nederland en België. W was onder de indruk van het enthousiasme van de mensen die er werken.

Er wonen in Nickerie, zoals uitgelegd, veel Hindoestanen en er zijn veel mandirs; dit zijn Hindoestaanse tempels. Op donderdag was het Divali-feest, een Hindoestaans lichtfeest opgedragen aan de godin van het licht Maha Lakshmi. Men wenst elkaar een “Subh Divali” (gelukkig Divali= wens tot succes, welvaart, voorspoed, wijsheid en geluk). Als ‘n soort Kerstwens bij ons. Woensdagavond was er een optocht met veel lichtjes en mensen in mooie klederdrachten en versierde wagens; donderdagavond waren de huizen van Hindoestaanse mensen verlicht met diya’s, dit zijn kleine aardewerkkommetjes gevuld met de brandstof ghee. (geklaarde boter) en een watje als lontje.
Wij maakten donderdagavond een fietstocht door de polders om de vele verlichte huizen te zien. Na afloop waren we te gast bij een feestvierende Hindoestaanse familie waar ons allerlei lekkere hapjes werden aangeboden.

Vrijdagochtend is W in de leer geweest bij een Javaanse dame om Bakabana’s met pindasambal te leren maken. Een gerecht om van te smullen. Dit recept wordt meegenomen naar Nederland en daar zeker in praktijk gebracht. Er is dan ook kansje dat jullie het een keertje voorgeschoteld gaan krijgen; we stellen wel voor niet alle weblog-volgers tegelijk……

Ons laatste verslag volgt eind van deze week waarmee we onze Surinaamse werkvakantie zullen afsluiten.
Dankbaar zijn we dat het tot nu toe goed is gegaan met de gezondheid van vader van Iersel. We ontvingen zelfs een selfie van hem, zijn eerste selfie op 91-jarige leeftijd gemaakt samen met zoon Frank.